مفرغ
نوشته شده توسط : رضا

« اصولاً آلياژ مس و قلع است ولي در سالهاي اخير به شماري از آلياژهاي برمبناي مس محتوي و مقدار كمي قلع، اگر وجود داشته باشد، و نيز مفرغ آلومينيم، مفرغ منگنز، مفرغ فسفر، مفرغ بريليم ، مفرغ سيلسيم و غيره و به طور خلاصه، آلياژ غني از مس غير از برنج اطلاق مي شود، وجود روي در مفرغ ريخته گري را تسهيل مي كند و براي مجسمه سازي تا 5 درصد اضافه مي كنند.»(4)

          همزامان با حياي سنگ مس و سنگهاي همراه آن دركوره ها، گاهي فلزات و يا آلياژهايي كه داراي نقطه ذوب پاييني هستند ناخواسته ذوب و در ته گودالها و يا  كوره ها جمع مي شدند كه به اين صورت انواع مفرغ ها توليد شده اند.

          از دشتهاي شمالي قبايل مهاجر ، ميتاني، هيتيت و كاسي كه نژادشان از قفقاز بود بر لرستان فعلي مهاجرت كردند . كاسي ها پس از مهاجرتشان به لرستان در دوره هاي سرسبز كوه هاي زاگرس ساكن شدند. اين اقوام در سوار كاري تربيت اسب از مردم آريايي ماهرتر بودند. و همين اقوام بودند كه نژاد اسب اصيل را كه برتري فوق العاده اي داشت با خود به ايران آوردند.

          اين مهاجران كه از 2500 سال پيش از ميلاد در هنر مفرغ ريزي مهارت داشتند پس از مهاجرتشان كه پيش از هزاره دوم قبل از ميلاد روي داد، هنر مفرغ لرستان را صورتي تازه بخشيدند تصوير (9و8و7) محصولات مفرغي اين زمان به دليل علاقه اي كه اين اقوام به سوار كاري و تربيت اسب داشتند در قالب اشيايي همچون لگام، مهار اسب، حلقه هاي زين و ركاب و ساير افزارهاي اسب و نيز سلاح هاي دستي و شمشير و مخصوصاً بت هاي مختلف بود. علاقه اين اقوام به اسب در تزئينات اين ابزارها هم اثر گذاشته و بر روي اين ابزار صورت اسب ديده مي شد. در فاصله سالهاي 1100 – 700 پيش از ميلاد در مفرغ سازي لرستان، تغييرات تازه اي رخ داد. اين رونق و تازگي به دليل مهاجرت اقوام ديگري از قفقاز بود كه به علت مهارت بيشتر اين مردم به هنر مفرغ سازي تحولي در اين هنر به وجود آوردند. مردم لرستان متكي به قدرت آسماني بودند و زندگي اين جهان خود را صرف تهيه مقدمات مرگ و زندگي در جهان بعدي مي كردند.

          از خصوصيات جالب اين هنر تزئينات بت هاي مفرغي است كه با الهام از سحر خدايان اساطيري و نقش خلاقه آن ها ممزوجي از تجسم اشكال جانواران و انسان بود كه به صورت بت هاي مختلف پرستيده مي شد و يا براي مداواي روحي و جسمي بيماران به كار مي رفت. اصولاً در اين عصر، مفرغ كاران لرستان باالهام از نسل هاي پيشين در تجسم اشكال خدايان اساطيري، غالب بت ها و مجسمه هاي كوچك و بزرگ مذهبي و همچنين اشكال و صور گوناگون را بر روي ظروف فلزي و به دستور متوليان دين مي ساختند.

          در گورهاي بزرگي كه سنگي بودند سواركاران را يا به صورت فردي و يا جمعي با اسب و لگام و آلات مفرغي دفن مي كردند. همچنين از اين گورها انواع سلاح ، پيكان، خنجر، و ... و اقسام بت هاي مفرغي بوده است.

          در گور زنان هم زينت آلات فلزي به ويژه از جنس مفرغ از جمله دست بند ، گل كمر، سنجاق هاي سري كه شبيه سر جانوران بوده ، پيدا شده است. در گورستان سيلك اشياي مفرغي فراوان مانند زيور و سلاح و دهنه اسب يافت شده است كه متعلق به 1200 تا 1000 پيش از ميلاد است. و همچنين در مناطق ديگري غير از لرستان اشياي مفرغي از اواخر هزاره سوم قبل از ميلاد يافت شده.

          با توجه به اين اشياء مفرغي يك مسئله مورد ابهام است كه چرا باستان شناسان تمام مفرغهايي را كه از اواخر هزاره سوم به بعد پيدا شده متعلق به يك قوم مي دانند در صورتي كه مدركي در دست نداريم كه اين مطلب را تاييد كند كه قوم مشخصي در حدود 2500 سال در اين ناحيه مي زيسته است.





:: بازدید از این مطلب : 46
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 7 مرداد 1395 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: